MEZARLARDAN ÇIKARILIP SOKAKLARA ATILAN CESETLER

Sivas’ın Sarışeyh Mahallesi’nde oturan Rumlar eskiden beri ölülerini kendilerine tahsis edilmiş Rum kilisesinin mezarlığına gömerlermiş. Bir kısım Ermeni, Rumlar üzerine hücumla “sizin mezarlığınız yoktur” diyerek Rumların cesetlerini kilise avlusundaki mezarlardan çıkarıp sokaklara atmışlar. Rum cemaati hem Sivas valisine hem de kendi patrikhanelerine müracaat etmiş. Patrik Antimos’un Babıâli’ye olan müracaatı ile durum incelenmiş ve Rumların haklılığı ortaya çıkınca Sivas valiliğine Ermenilerin saldırganlığının önlenmesi yolunda emir yazılmış. 1849 yılında gerçekleşen olayların aktarıldığı belge grubunda Sivas Sarışeyh Mahallesi Rumlarının gönderdikleri mahzar da mevcut. Maalesef Rumca bilmediğimden oradaki ayrıntılı hikâyeyi sizlere aktaramıyorum ama görüntülerini yazıya ilave ediyorum. Belki okuyan çıkar da biz de ne yazdığını öğreniriz.

METİN:

Maruz-ı Kullarıdır ki;

Nefs-i Sivas’da Sarışeyh mahallesinde mütemekkin Rum reâyâ ma‘lûmü’l-esâmî Hıristiyan meyyitlerini kadîmden beru Rum milletine mahsûs olan mezarlıklara defn edecekleri halde Ermeni milletinden birtakım kesân Rum Hıristiyanları üzerine hücûm ve sizin mezarlığınız yoktur diyerek zikrolunan meyyitleri meydana çıkarmış ve vâli-i memleket tarafına ifâde olunmuş ise de Ermenilerin varzabeti [vardapeti-papazı] kendi milletini ifsâd edip vâli-i memleket ve hâkim-i belde ve me’mûrîn-i sâirenin emr u tenbîhlerine muhâlefet göstermiş ve envâ‘-ı harekât-ı nâ-revâ ile kadîmden beru Rum milletine mahsûs olup Rum kilisesi havlusunda bulunan mezarlıkları fuzûlî zabt ve Rum milleti terzîl ve tahkîriyle meyyitlerini dahi mezardan çıkarup bî-bâk ü pervâ zokakda bırakmakda oldukları beyanıyla zikr olunan mezarlıklar Rum milletine mahsus olduğu meşhûd bulunduğu hasebiyle Ermenilerin müdahalesini def‘ ve kadîm u sâbıkı misillü Rum milletine ibkâ olunması irâdesini şâmil bir kıt‘a fermân-ı celilü’ş-şân inâyet ve ihsân buyurulması bu def‘a ahâlî-i rum reâyâ kulları tarafından mahzar takdîmiyle niyâz ve istirhâm olunduğu ve Ermeni milletinin ve varzabetlerinin harekât-ı tahkîrâneleri ve Rum milletinin mezarlıklarına tasallutları vücûhla mugâyir-i rızâ-yı âlî idüğü derkâr bulunmuş olmağla her vechile savâb-dide-i re’y-i dâverâneleri buyurulur ise müdâhale-i vâkı‘ânın men‘ ve def‘-i husûsuna müsâ‘ade-i seniyye erzâni ve şâyân buyurulmak bâbında ve her hâlde emr u fermân ve inâyet-i bî-pâyân hazret-i men-lehü’l-emrindir. 

Mühür [Bende Antimos Patrik-i Millet-i Rûm-ı Âsitâne ve Memâlik-i Mahruse Hâlâ]

EMİRNÂMESİ YAZILA