İŞGAL İSTANBUL'UNDA İŞGALCİ İNGİLİZLERE ZİYAFET

13 Kasım 1918’den 6 Ekim 1923’e kadar işgal altında kalan İstanbul’un sosyal durumunu ortaya koyan pek çalışma yok. Aşağıdaki belgeyi de yeni buldum. Amerikalı Amiral Bristol ve eşi ile refakatlerindeki İngiliz subaylarına Taşdelen suyu kaynağındaki pikniklerinde Osmanlı hükümeti tarafından ziyafet verilmiş. Köylüler de avladıkları sülünleri hediye etmişler. Amiral Bristol neyse de işgalci komutanların ziyafet esnasında söyledikleri iki üç gönül alıcı lafı sadrazama yetiştirmek için de eski sadrazam sonraki Dâhiliye Nazırı Ali Rıza Paşa bu gizli yazıyı yazmış. Cumhuriyet devrinde Amiral Bristol Türk dostu sırasına sokulanlardan olsa da o devirde işgalci müttefik güçlerin subaylarına bu kadar izzet ü ikramı kabul edemem doğrusu. Bu ziyafetin gerçekleştiği sıralarda Batı Anadolu'da müttefiklerin himayesindeki Yunanlı işgalcilere karşı verilen "İstiklal Harbi" tüm hızıyla sürüyordu çünkü.

BELGE METNİ:

BABIÂLİ
DÂHİLİYE NEZARETİ
KALEM-İ MAHSUS
10374/107
HUZUR-I SAMİ-İ CENAB-I SADARETPENAHİYE
MAHREM [GİZLİ]

Ma’ruz-ı Çâker-i Kemîneleridir ki
Amiral Bristol Cenablarıyla refîkalarının refâkatlerinde bazı İngiliz zâbitanı dahi olduğu halde geçen Pazar günü Alemdağı’ndaki Taşdelen Suyu menba’ına gidecekleri istihbâr-ı vâkı’a atfen Üsküdar mutasarrıflığından ifade ve kendilerine orada hükûmet-i seniyye namına bir kır ziyâfeti keşîdesi münâsip olacağı da ilâve olunması üzerine müşârünileyhin i’zâz ve ikrâmı mutasarrıflığa cevâben tebliğ edilmiş idi. Amiral cenaplarıyla rufekâsının orada bulunmalarından bilistifade misâfirler şerefine sayd ettikleri birkaç süğlün kuşunu takdîm vesilesiyle mahall-i ziyâfete gelen Alemdar karyesi ihtiyar heyetinin Türk, Rum ve Ermeniden mürekkeb olması ve başlarında dahi karye imamının bulunması Amiral’in nazar-ı dikkatini celb ederek kendileriyle hin-i musahafada müşârunileyh cânibinden «güzel bir uhuvvet grubu» kelimeleri sarf ve misâfirîn meyânında bulunan General Şatlovers tarafından da veda sırasında «Alemdağı’nda livâ âsayişinin mükemmeliyetini de hatırlamak borcumdur» cümlesi irâd olunmak suretiyle ibrâz-ı me’ser-i memnûniyet ve nevâziş olunduğu mutasarrıflıktan bu kere iş’âr kılınmış olmağla ol bâbda emr u fermân hazret-i veliyyü’l-emrindir.2 Rebiülevvel 1340-3 Teşrin-i Sani 1337 [3 Kasım 1921].

Dahiliye Nazırı
[İmza] Ali Rıza